Deze voormalige klooster- en seminariekapel ligt niet direct langs de openbare weg en kan daarom door bezoekers makkelijk over het hoofd worden gezien. Dat dit een gemis is, zal iedereen beamen die de weg naar de Caroluskapel in Roermond wel heeft gevonden. Het is een van de mooiste bezienswaardigheden die er te bewonderen zijn. Midden in het centrum van Roermond, verborgen achter andere bebouwing, ligt dit best bewaarde kartuizerklooster van Nederland.
De 14e eeuwse laatgotische kapel met een rijk interieur in Zuid-Duitse Rococostijl heeft een lange geschiedenis. Deze gaat terug tot 1369. Ridder Werner, heer van Swalmen, had het plan om een kapel te stichten, gewijd aan de Heilige Maria van Bethlehem.
In ruil voor erediensten in deze Bethlehemkapel, mocht het Keulse kartuizerklooster in 1376 een nieuw klooster stichten op het achterliggende terrein. Het klooster bestond uit een kerk, een kapittelzaal, een refter, een kruisgang met twaalf monnikencellen en een economisch gedeelte met o.a. een brouwerij, een bakkerij en stallen.
Het klooster werd zowel in 1554 als in 1665 getroffen door een verwoestende stadsbrand, maar werd weer opnieuw opgebouwd. In 1783 werd het kartuis op last van de Habsburgse keizer Jozef II opgeheven. Kort daarna werd het bewoond door de zusters Norbertinessen vanuit Houthem-St. Gerlach, die in 1797 door de Fransen werden verjaagd.
In 1841 vestigde bisschop Paredis er zijn Groot Seminarie tot 1968. In 1984 startte een grote restauratie. De gebouwen boden de Rijksgebouwendienst enige tijd onderkomen, maar dienen nu als kantoorruimte voor verschillende diensten van het Bisdom Roermond. Van het oorspronkelijke klooster resteren nu nog de kloosterkerk (huidige Caroluskapel), de kapittelzaal, refter, kruisgang en het keukengebouw.
De Kartuizers vormen een van de beroemdste religieuze ordes die de Katholieke kerk rijk is. Zij zijn uniek door hun levenswijze. Ze leefden een eenzaam leven in een eigen kloostercel, maar waren tevens met hun medebroeders onderdeel van een gemeenschappelijk bestaan.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd de stad Roermond na een belegering ingenomen. De “beloning” voor de troepen van Willem van Oranje was de vrijheid om te plunderen. Dit leidde tot de gruwelijke moord op 17 priesters en kloosterlingen in het Kartuizerklooster. De twaalf Kartuizers worden tot op heden herdacht als de Martelaren van Roermond.
De lange geschiedenis heeft in de Roermondse Caroluskapel vele schatten van kunst en cultuur nagelaten. Het is een van de weinige godshuizen in Nederland met een rococoplafond en Robastelly orgel uit 1760-1763. In de reliekenkasten, die in de muren zijn uitgekapt, rusten de relieken van de Martelaren van Roermond. De schedel van Dionysius de Kartuizer wordt bewaard in een houten kistje.
Vanaf de 19e eeuw hebben de Roermondse kunstenaars en kunstateliers voor de Caroluskapel gewerkt. Frans Nicolas maakte de kruisweg en zijn kleinzoon Joep Nicolas maakte de beglazing boven het hoofdaltaar. Het altaar werd vervaardigd door het atelier J. Oor. Verder is er werk te zien van de ateliers Cuypers-Stoltzenberg, Germanus-Baart en A. Windhausen. Het geeft een idee van de potentie van het kunstzinnige en schoonheidslievende Roermond uit de voorbije tijd. Ook de zusters Norbetinessen brachten uit Houtem-St. Gerlach mooie dingen mee, zoals een biechtstoel in Régencestijl.
Grenzend aan de Caroluskapel ligt Stadspark De Kartuis, een prachtig ommuurd park midden in het stadscentrum van Roermond. De ingang van het park is gelegen aan de Voogdijstraat. Het park is van 1 mei tot 1 oktober dagelijks geopend van 10.00 tot 18.00 uur. Enkele devotiekapellen uit de 19e eeuw staan verspreid over het terrein en het park wordt verfraaid door diverse moderne en oude beelden.
De Caroluskapel in Roermond ligt aan de Swalmerstraat en is bereikbaar via de grote poort (nr. 100). Gedurende de wintermaanden is de Caroluskapel gesloten. Je kunt de kapel van 1 april t/m 1 november op woensdag, donderdag en zaterdag van 14.00 tot 17.00 uur bezoeken.